4 Ondersteun lokale ­cultuur, ­creatie en ­consumptie

In een participatieve economie wilt u uw inwoners betrekken bij beslissingen over productie en consumptie. Rond industriële en archeologische monumenten en forten ontstaan vaak creatieve ‘hotspots’ die diepgeworteld zijn in de gemeenschap. Ondersteun als gemeente de vliegwielfunctie die deze plekken en gemeenschappen vervullen. Zij hebben ervaring in het opzetten van een duurzamere economie met korte ketens, ambachtelijke productie en het opleiden van specialistische vakmensen.

Naast het behoud en het doorgeven van het erfgoed zelf, doet u er goed aan ook structureel te investeren in deze erfgoedgemeenschappen, die veelal uit vrijwilligers bestaan. Vrijwilligers doen maar liefst 70% van al het erfgoedwerk in Nederland. Dat is een kracht die we niet genoeg kunnen waarderen. Al die duizenden erfgoedwerkers geven de materiële en immateriële getuigen uit het verleden bezieling en uitstraling. Zij zorgen voor boeien, binden en borgen. En zij laten zien dat erfgoed bovenal mensenwerk is. Met de juiste ondersteuning blijven deze actieve gemeenschappen in staat om met erfgoed als middel een waardevolle bijdrage te leveren aan een fijne lokale omgeving, waarin mensen zich thuis voelen, gezien worden en zichzelf kunnen ontplooien.

Smederij IJzerhart, Stadswerf Koningspoort in Rotterdam
TOELICHTING, VOORBEELDEN
EN INSTRUMENTEN

Benutten van immaterieel erfgoed
Sinds 1998 zet Smederij Cornelis Pronk zich met ­Mondra Opleidingen in om de kennis van het ambachtelijk ­smeden door te geven en nieuwe smeden op te leiden in de traditie. Zij geven diverse vakopleidingen in smeden. Via workshops kunnen mensen kennismaken met het ambacht. Voor groep 8 van de basisschool is het project ‘Wijzer met IJzer’ ontwikkeld, waarbij de ­kinderen gaan smeden, bronsgieten en aluminium ­bewerken.

Het Fruitcorso Tiel ontwikkelt met zeven plaatselijke ­filialen van Albert Heijn een spaaractie voor een tribunekaart voor Corso by Night. Ook touroperators zijn geïnteresseerd; zij kopen tribunekaarten voor het middagcorso en bieden een trip naar het Fruitcorso aan.

Het Land van Cuijk in Noordoost-Brabant profileert zich met historisch landschap en streekproducten. Via de website en folders maken de samenwerkende gemeenten reclame voor arrangementen en fietsroutes. Routes voeren langs de traditioneel gevlochten maasheggen en langs de bloedprocessie van de Boxmeerse Vaart. Routes zijn gemaakt samen met beoefenaars van immaterieel erfgoed, voor toeristen die de lokale sfeer willen proeven. In het Land van Cuijk werken gemeenten, het recreatief bedrijfsleven, immaterieel erfgoedgemeenschappen en de ANWB samen. Ook werken zij samen met musea die achtergrondinformatie ­geven over de ­immaterieel erfgoedfestiviteiten in hun streek.

Voorbeelden en instrumenten

1 Basis op orde: investeer in kennis, kunde en capaciteit
2 Benut bestaande gebouwen voor woningopgave – Maak een kansenkaart voor monumenten
3 Gebruik de rijke sporen uit het landschap – Verbindt stad en land via een landschapsbiografie
4 Ondersteun lokale ­cultuur, ­creatie en ­consumptie
5 Zet erfgoed in als gids voor klimaat­adaptatie, ­verduurzaming en ­energie­transitie
6 Bevorder de leefbaarheid van het platteland